Ontdek onze labo's via een stage
Het KIK ontvangt regelmatig stagiairs uit binnen- en buitenland en biedt hen een bijzonder stimulerende werkomgeving. Maak kennis met Amandine en Élise, stagiairs in het Labo polychromie en het labo koolstofdatering.
Amandine Colignon liep stage in het Labo polychromie. Zij studeerde kunstgeschiedenis en archeologie in Namen, gevolgd door een master in archeometrie, een wetenschappelijke discipline die fysieke of chemische methoden ontwikkelt en gebruikt voor archeologisch onderzoek. Ze legt uit: "Op de universiteit doe je niet veel ervaring op en is het altijd veel theorie. Het KIK heeft me in staat gesteld de opgedane kennis in praktijk te brengen." Zij waardeert het feit dat de wetenschap in dienst van de kunst wordt gesteld. "Wat mij aantrekt in het meer wetenschappelijke aspect is juist dat het concreet is, terwijl in de kunstgeschiedenis voor hetzelfde onderwerp de gezichtspunten heel verschillend kunnen zijn.
Er is altijd de mogelijkheid om te leren. Amandine moest terug naar haar scheikundelessen, omdat ze deelnam aan een project dat net met succes is afgerond: het MetOx-project. Zij werd ondersteund door Francisco Mederos-Henry en Jana Sanyova, haar begeleiders. "Ik kwam bij een project dat na vijf jaar onderzoek afsloot. Ik volgde dus de vooraf vastgestelde onderzoeksmethode en kon gaandeweg zelf nieuwe elementen in het project inbrengen."
De uitdaging van het MetOx-project bestond erin de vorming van metaaloxalaten in historische olieverfschilderijen van de Zuidelijke Nederlanden uit de 15de, 16de en 17de eeuw te bestuderen. "Ik kreeg de kans om verschillende aspecten van het onderzoeksonderwerp te bestuderen met behulp van Fourier transform infrarood micro spectroscopie (µFTIR), een methode waarmee we de chemische samenstelling van een monster kunnen vaststellen. Zo bestond een deel van mijn werk uit het bepalen van de detectielimiet van drie metaaloxalaten (CaOx, CuOx, ZnOx) met behulp van de modaliteit "verzwakte totale reflectie (ATR)" van ons µFTIR-instrument. Ik werd ook gevraagd verschillende syntheses uit te voeren van chemische verbindingen zoals zinkoxalaat.
Ik heb ook mijn beheersing van ATR-µFTIR geperfectioneerd tijdens de studie van monsters van rode lakken, groene koperpigmenten en loodwit afkomstig van historische schilderijen. Door dit onderzoek heb ik ook een beter inzicht gekregen in de ruimtelijke locatie en de chemische interacties van deze metaaloxalaten met andere materialen binnen deze verflagen. Het is een opwindende gedachte dat dit onderzoek conservator-restaurateurs zal helpen."
In het laboratorium voor koolstofdatering was het Élise Brunello die een jaar lang stage liep. Met twee masterdiploma's in kunstgeschiedenis specialiseerde zij zich in Egyptologie en archeometrie aan de Universiteit van Luik. Dit gaf haar het verlangen om naar het KIK te komen. "Na een Covid-jaar was ik op zoek naar dat praktische aspect en net als Amandine heb ik veel 'on the job' geleerd. Gaia Ligovich legde me alles uit over de verschillende soorten voorbehandeling. Mijn rol was het uitvoeren van de voorbehandeling van de monsters (houtskool, hout, botten, enz.). Het doel van deze operatie is het verwijderen van alle verontreinigingen die de werkelijke leeftijd van het monster kunnen vertekenen. In het geval van bijvoorbeeld botten kost dit alles veel tijd en is de werklast soms aanzienlijk.
Tegelijkertijd kon ik deelnemen aan een project voor houtringdatering om de ijkcurve te verbeteren. De ijkcurve reconstrueert de evolutie van de koolstof-14-concentratie in de atmosfeer in de tijd. Voor elke ring is een voorbehandeling nodig, waarbij verschillende keren na elkaar een base en een zuur worden afgewisseld om de cellulose te extraheren, d.w.z. het deel van het hout dat het meest duurzaam is. Na de voorbehandeling volgt de grafitisering: kort gezegd wordt het monster omgezet in vast grafiet, d.w.z. koolstof. Vervolgens wordt het ingevoerd in de MICADAS, waarmee radiokoolstofmetingen kunnen worden verricht met behulp van versnellermassaspectrometrie: dit is een techniek waarbij het aantal koolstof-14-atomen dat in een monster aanwezig is rechtstreeks wordt geteld. Op basis van het begrip halveringstijd kunnen we dus de leeftijd ervan berekenen.
Je leert in een team te werken, je te organiseren en je ontdekt een andere kant van de kunstwereld.
Voor Élise en Amandine is de stage ook een menselijke ervaring. "Je leert in een team te werken, je te organiseren en je ontdekt een andere kant van de kunstwereld", legt Élise uit. "Het is superverrijkend", voegt Amandine eraan toe. Élise vult aan: "We moeten monsters nemen van kunstwerken die tijdens de radiokoolstofdatering zullen worden vernietigd, terwijl ons in de klas wordt geleerd het werk in zijn integriteit te bewaren. Dus we hebben het anders aangepakt." Amandine: "Vergeleken met de universiteit is het heel anders. Ik had een scriptie gedaan over Egyptische graven. Er konden geen monsters worden genomen. Hier worden we ondergedompeld in de microchemie van het werk en dat maakt het zeer interessant."
Heel veel dank aan Amandine en Élise. Ben ook jij geïnteresseerd in een stage bij het KIK? Afhankelijk van onze beschikbaarheid en de mogelijkheden van onze teams kan je solliciteren bij een van onze diensten.
Meer nieuws van het KIK
REFRESH: Water bestuderen om erfgoed te beschermen
Klimaatverandering is een duidelijke prangende uitdaging voor onze wereld. Ook voor erfgoed. Water is een boosdoener voor erfgoed(sites). We moeten dus kijken naar duurzaam waterbeheer om ons erfgoed te beschermen. Dat doen we met REFRESH.
Publicatie van een nieuwe Scientia Artis!
Van de Brusselse familie beeldhouwers du Quesnoy - de vader, Hiëronymus de Oudere, en zijn twee zonen, Frans en Hiëronymus de Jonge - zijn alleen het leven en werk van de oudste zoon, Frans du Quesnoy, beroemd in Rome, grondig bestudeerd. Maar wie was zijn jongere broer, Hiëronymus de Jonge? Wat weten we over zijn leven en werk? Heel weinig. Ondanks zijn briljante carrière als beeldhouwer en hofarchitect voor de gouverneur van de voormalige Nederlanden, Leopold Willem (1647-1656), werd zijn werk door critici verwaarloosd na zijn terdoodveroordeling in 1654.